Castratie bij honden: wanneer is het nuttig?

Als je rondvraagt in de wereld van hondenbezitters, is het onderwerp castratie alomtegenwoordig en wordt het vanuit veel verschillende perspectieven uitgelegd. Sommigen willen de noodzaak van voortplanting voorkomen als er niet wordt gefokt, anderen zien het als een dringende profylaxe tegen kanker. Weer anderen maken zich minder zorgen en laten ze castreren, want zo werkt het. En er zijn er ook die tegen castratie zijn - vooral als er geen echte reden is. Hier leest u wanneer castratie zinvol is.

Een beetje statistiek, waarom wordt in Duitsland gecastreerd

In 2008 lanceerde pedagoog en hondenexpert dr. Gabriele Niepel een grootschalige vragenlijstcampagne. Dit was het zogenaamde castratieonderzoek van Bielefeld. Veel hondenbezitters en experts laten zich er vandaag de dag nog steeds door leiden.

Uit het onderzoek bleek dat ongeveer 20% van de teven vóór de eerste loopsheid wordt gesteriliseerd, dus voordat ze daadwerkelijk geslachtsrijp zijn. In de leeftijd vóór het bereiken van het eerste levensjaar was dit 38%. 80% van de ondervraagden noemde puur medische redenen als belangrijkste reden. Vooral vrouwelijke honden maken zich grote zorgen over bijvoorbeeld baarmoederettering. Castratie is dus een profylactische ingreep die bedoeld is om baarmoederontsteking en tumoren te voorkomen.

De mannetjes lieten een ander beeld zien. 25% betrof een vroege castratie vóór het begin van de geslachtsrijpheid, 56% werd gecastreerd vóór het einde van het 2e levensjaar. Hierbij valt op dat 74% van de ondervraagde eigenaren gedragsredenen als reden voor castratie aangaf. Zodra de mannetjes hun sociale volwassenheid hebben bereikt, neemt de wens om ze te castreren af.

Kan castratie gedrag veranderen?

Castratie veroorzaakt in feite een verandering in het gedrag van een hond. Door de hormonale balans te verstoren, wordt het hele hormonale en stresssysteem herschikt. Geslachtshormonen gaan gepaard met een grote verscheidenheid aan hormonen die zorgen voor sociale betrokkenheid, een natuurlijke bereidheid om agressief te zijn in sociale interactie, een gevoel van stress en een gevoel van welzijn. Testosteron zorgt onder meer voor een gezonde spier- en botstructuur en voor een gezonde stofwisseling van de myelinelaag, die verantwoordelijk is voor de toevoer van de zenuwbanen en de overdracht van de informatiestroom.

Om te begrijpen waarom een interventie in deze ontwikkeling een gevoelige verstoring kan zijn, is het zinvol om naar de afzonderlijke ontwikkelingsfasen te kijken. Dus als hondenbezitter moet je weten dat je een verandering in het gedrag van je hond moet verwachten. Het is niet te voorspellen in welke mate en in welke vormen gedrag zal veranderen. Voor sommigen verandert "slechts" de textuur van de vacht, voor anderen wordt een gepassioneerd jachtgedrag opgewekt.

De ontwikkelingsstadia van de hond

Puppytijd

Vanaf de verjaardag tot het einde van de sociaal gevoelige fase (dag 1 tot ongeveer 20 weken oud) is een puppy bezig met het opbouwen van de zenuwbanen, de ontwikkeling van de zintuigen, het vegetatieve zenuwstelsel en de groei. Vanaf de 3e levensweek ligt de focus op het zelfstandig leren kennen van de leefomgeving (alle soorten sociale contacten). Met de instap in de ca. In de 8e levensweek verschuift de zelfmotivatie naar het leren kennen van de levenloze omgeving. Dit betekent dat de puppy meer bezig is met zijn omgeving en zijn zintuigen gebruikt.

Juveniele fase en het begin van seksuele rijpheid

Vanaf ongeveer de 4e tot de 5e maand is de pup geen pup meer. Met het wisselen van tanden en de voorbereiding op geslachtsrijpheid gaat uw hond de tienerjaren in. Door de geslachtshormonen te activeren, vinden er hermodelleringswerkzaamheden plaats in de hersenen, het lichaam en de hormonale cyclus. Deze tijd is een nieuwe ervaring voor puberende honden in de omgang met zichzelf, hun sociale contacten en de omgeving. De hond bevraagt de eerder geleerde en gemaakte ervaringen. Dit kan leiden tot verwarring, onzekerheid, vertraging in het geleerde en leerblokkades. Ook hier slaan de hormonen op hol.

Bij puur kijken naar het gedrag van de hond is castratie op dit punt niet aan te raden - echter spelen ook medische redenen, die de dierenarts nauwkeurig onderzoekt, een rol. Hiermee moet rekening worden gehouden bij het overwegen van castratie. Raadpleeg daarom zowel een dierenarts als een hondentrainer voor een eventuele sterilisatie.

Wat is de impact van castratie op gedrag?

Zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtshormonen worden geproduceerd door zowel mannelijke als vrouwelijke honden. Door het dominante geslachtshormoon, testosteron bij mannen en oestrogeen bij vrouwen, te verwijderen, neemt de procentuele verhouding van de andere hormonen toe. Er is bijna een herverdeling. De trend zegt: reuen kunnen daardoor onzekerder worden, teven tonen een intensere bereidheid tot agressie - natuurlijk zijn uitzonderingen weer de regel. Andere gedragsveranderingen zijn ook mogelijk.

Je moet weten dat een castratie zowel het huidige niveau van ervaring en ontwikkeling als het humeur van de hond "bevriest". De organische ontwikkeling wordt aangetast. Ook het tijdstip waarop castratie moet worden uitgevoerd, als het moet worden uitgevoerd, speelt een rol. Een teef mag alleen gesteriliseerd worden in extreme, uitzonderlijke situaties met een medische indicatie tijdens loopsheid. Aan de andere kant wordt een periode van 3 maanden voor of na warmte aanbevolen. Bij een onzekere of angstige reu kan sterkere zelfbeschermende agressie optreden omdat hij het sociaal bevorderende testosteron en daarmee de mentale kracht mist om op een gezonde manier met conflictsituaties om te gaan.

Wanneer is castratie nodig?

Castratie is uitgesloten als er een pathologische reden is voor castratie in de ontwikkelingsstadia of later. Tumoren, pyometra, cryptorchisme (een testikel migreert niet), ziek weefsel, enz. zijn belangrijke medische redenen. Uw hond mag niet lijden, dit is duidelijk verankerd in de Dierenwelzijnswet. Tegelijkertijd staat er echter ook dat een dierenarts een hond niet mag castreren zonder een belangrijke reden. Het moet duidelijk zijn dat de hond na de ingreep beter is dan ervoor. Deze voorbeelden laten ook zien dat je over castratie moet praten en dat het niet zomaar moet gebeuren.

Welke alternatieven zijn er?

Er is een mogelijkheid voor reuen om een hormoonchip te laten plaatsen. Deze chip onderdrukt een half jaar lang de afgifte van geslachtshormonen die de spermaproductie regelen. Bij teven wordt geen chip gebruikt. Als alternatief kan de dierenarts worden gevraagd naar sterilisatie, omdat deze hormonen nog steeds worden geproduceerd maar de voortplanting wordt gestopt.

U ziet dat de beslissing of castratie zinvol is of niet afhangt van een aantal factoren en u kunt altijd terecht bij deskundig geschoolde mensen. Dit moet zeker een hondentrainer /gedragsconsulent en een dierenarts zijn. Uw levenssituatie en de individualiteit van uw hond moeten worden vergeleken en er moet een beslissing worden genomen. Castratie is een beslissing die voor altijd zal duren. Het kan niet ongedaan gemaakt worden.