Hyperthyreoïdie bij katten

Hyperthyreoïdie, ook bekend als "hyperthyreoïdie", treedt op wanneer de schildklier groter wordt en overmatige hoeveelheden schildklierhormoon begint te produceren (thyrotoxicose). Bij katten wordt thyreotoxicose meestal veroorzaakt door een goedaardige tumor op een of beide schildklieren. Hoewel schildkliertumoren kanker kunnen veroorzaken, is de kans bij katten minder dan 5 procent. De meerderheid van de katten met de diagnose hyperthyreoïdie is 10 jaar of ouder.

Tekenen van hyperthyreoïdie bij katten

Dingen om op te letten zijn onder meer:

• Verhoogde eetlust
• Onverklaarbaar gewichtsverlies
• Prikkelbaarheid of nervositeit
• Frequent braken
• Onverzorgde jas
• Diarree
• Overmatige dorst (polydipsie) en plassen (polyurie)
• Snelle hartslag
• Vocaliseren

Niet alle van de volgende symptomen zullen bij elke kat met hyperthyreoïdie worden gezien, maar de aanwezigheid van een of meer zijn indicaties voor u om uw kat door uw dierenarts te laten zien

Diagnose

• Lichamelijk onderzoek: de dierenarts zal het nekgebied van uw kat palperen en controleren op vergroting van de klier(en). Hartslag en ritme worden ook beoordeeld, aangezien sommige katten met hyperthyreoïdie secundaire hartproblemen krijgen. Uw dierenarts zal ook vragen naar de eetlust van uw kat en noteren of er gewichtsverlies is geweest en hoe snel dit is gebeurd.
• Laboratoriumwerk: Hyperthyreoïdie wordt gediagnosticeerd door het meten van verhoogde bloedspiegels van schildklierhormoon, met name thryoxine of T4. Oudere katten kunnen echter T4-waarden binnen het normale bereik hebben, maar nog steeds hyperthyreoïdie hebben. In die gevallen wordt uitgebreider bloedonderzoek naar de schildklier uitgevoerd. Hyperthyreoïdie kan de tekenen van andere ziekten nabootsen, zoals chronische nierziekte (CKD) of leverziekte. Een volledig bloedbeeld, bloedchemiepanel en urineonderzoek kunnen afwijkingen aantonen die verband houden met deze ziekteprocessen en maken deel uit van de diagnostische opwerking.
• Andere tests: Aangezien hyperthyreoïdie vatbaar kan zijn voor andere aandoeningen, zoals hypertrofische cardiomyopathie (HCM) of hypertensie, worden aanvullende diagnostiek aanbevolen, zoals röntgenfoto's van de borst, een echocardiogram, ECG en bloeddruk.
• De resultaten van elk van deze tests beïnvloeden de behandelingsaanbevelingen (zie hieronder)

Behandeling van hyperthyreoïdie

Er zijn drie belangrijke behandelingsopties voor katten met hyperthyreoïdie: medische therapie, chirurgie of behandeling met radioactief jodium. Elk biedt een sterke mogelijkheid om de schildklierhormoonspiegels weer normaal te maken en de prognose voor katten met ongecompliceerde hyperthyreoïdie is goed. Elk behandelplan heeft voor- en nadelen en gelukkig hoeft een zorgverlener meestal niet onmiddellijk een beslissing te nemen.

Anti-schildklier medicatie

Het meest voorgeschreven medicijn is oraal methimazol, dat de productie van schildklierhormonen door de aangetaste klier(en) regelt.

De meeste katten verdragen methimazol goed, maar het zal voor het leven een of twee keer per dag moeten worden gegeven en er zijn routinematige bloedtesten nodig om de schildklierhormoonspiegels te controleren. Het kan zijn dat de dosering na verloop van tijd moet worden aangepast. In eerste instantie is dit de goedkoopste behandelingsoptie, maar de kosten lopen in de loop van de tijd op. Als orale medicatie geen optie is, kan dit medicijn worden toegediend als een gel die door de huid wordt opgenomen, meestal langs de binnenkant van het oor van uw kat.

Voordelen:

• Niet-invasief
• Relatief goedkoop. Kan op lange termijn duur zijn.
• Enige behandelingsoptie voor katten met nierziekte of hypertrofische cardiomyopathie

nadelen

• Bij sommige katten treden bijwerkingen op, waaronder braken, anorexia, koorts, bloedarmoede en lethargie. Een zeldzame bijwerking is een allergie voor het medicijn, die zich presenteert als uitslag, vaak op de oren en het gezicht. Ernstigere bijwerkingen van langdurig gebruik zijn leverbeschadiging en beenmergsuppressie, hoewel deze zeldzaam zijn.
• Voortdurende veterinaire monitoring is nodig.
• De medicatie heeft geen invloed op de tumor, die kan blijven groeien.
• Sommige katten (en/of eigenaren) kunnen niet tegen tweemaal daags pilling en de daarmee gepaard gaande stress kan andere lichamelijke problemen verergeren.

Chirurgie

Chirurgie (thyroidectomie) is een effectieve behandeling, maar niet alle dierenartsen hebben ervaring met deze optie en uw kat moet mogelijk worden gezien door een gecertificeerde chirurg. Voorafgaand aan de operatie is een radionuclidenscan geïndiceerd om de omvang van het aangetaste schildklierweefsel te bepalen en om eventueel extern schildklierweefsel te lokaliseren dat elders in de nek (of borst) van de kat groeit. Dit kan een contra-indicatie zijn voor een operatie als het niet volledig kan worden verwijderd.

Omdat HCM soms aanwezig is bij katten met hyperthyreoïdie, is een volledige hartoperatie vereist voorafgaand aan de operatie om complicaties gerelateerd aan anesthesie en herstel te voorkomen. Ook moeten katten minimaal 15 dagen voorafgaand aan de operatie worden behandeld met anti-schildkliermedicatie, zodat de nierfunctie nauwkeurig kan worden beoordeeld naast een normale schildklierhormoonspiegel. Hyperthyreoïdie kan onderliggende nierziekte maskeren omdat een verhoogd schildklierhormoon de bloedtoevoer naar de nieren verhoogt. Onbehandelde hyperthyroïde katten met nierziekte kunnen daarom normale nierwaarden hebben op bloedonderzoek. Wanneer ze worden behandeld met methimazol, worden hun schildklierhormoonspiegels weer normaal en wordt de bloedtoevoer naar de nieren verminderd. Katten met een nierziekte zullen verhoogde nierwaarden vertonen zodra hun schildklierhormoon niveau normaliseert. Een kat met HCM of nierziekte komt niet in aanmerking voor een operatie.

Voordelen:

• Elimineert de noodzaak van langdurige medicatie.
• Begunstigd wanneer therapie met radioactief jodium niet beschikbaar is.

nadelen

• Een operatie kan aangrenzende bijschildklieren beschadigen en het calciummetabolisme beïnvloeden
• Als beide klieren tegelijkertijd worden aangetast, heeft de kat mogelijk twee afzonderlijke operaties nodig. Evenzo, als een klier aanvankelijk wordt aangetast en verwijderd en de andere klier in de toekomst wordt aangetast, is een tweede operatie noodzakelijk.
• Er zijn normale risico's van anesthesie.
• Herhaling/hergroei van schildklierweefsel is mogelijk.
• Mogelijke ontwikkeling van hypothyreoïdie (kan worden behandeld met suppletie met schildklierhormoon.)
• Het is duurder dan medische behandeling.

Radioactieve jodiumtherapie

Dit wordt snel de voorkeursbehandeling in gebieden waar het beschikbaar is en waar zorgverleners het kunnen betalen. Een enkele injectie met radioactief jodium (I-131) wordt subcutaan toegediend. De stof "vindt" en vernietigt al het zieke weefsel, inclusief alle ectopische (buiten het normale gebied) schildkliercellen zonder enig normaal weefsel te beschadigen. De kat moet drie tot vijf dagen in het veterinaire ziekenhuis blijven totdat de radioactieve niveaus aanvaardbaar worden geacht. Verzorgers kunnen gedurende die tijd misschien op bezoek komen, maar kunnen hun kat alleen door een speciaal glas-in-loodraam bekijken.

De kat krijgt ook de anti-schildkliermedicatie gedurende ten minste 15 dagen voorafgaand aan de behandeling met I-131. Net als bij de chirurgische optie is een kat met hypertrofische cardiomyopathie, nierziekte, diabetes of een andere ernstige aandoening geen kandidaat voor radioactieve jodiumtherapie.

Voordelen:

• Het biedt in 95 procent van de gevallen een blijvende genezing.
• Het minimaliseert de stress voor de kat.
• Er zijn geen ernstige bijwerkingen en de procedure is zeer veilig.

nadelen

• Het is duur omdat het ongeveer hetzelfde kost als een operatie.
• De kat moet voor de behandeling verder in goede gezondheid verkeren.
• De daaropvolgende ontwikkeling van hypothyreoïdie is een mogelijkheid (kan worden behandeld met schildkliersuppletie.)