Het is nog niet zo lang geleden dat als een paard een been brak, euthanasie de enige manier was om te handelen. Breuken komen het meest voor bij renpaarden, maar elk paard kan een bot in zijn been breken.
Hoewel euthanasie vaak nog steeds de enige optie is, betekent vooruitgang in veterinaire technologieën en technieken dat sommige paarden kunnen worden gered en zelfs in staat zijn om op een of andere manier weer aan het werk te gaan. Maar elk paard met een breuk redden is nog ver weg. Dit is waarom.
Wanneer een mens een been breekt
Als een mens een been breekt, is het worstcasescenario een operatie om pinnen te plaatsen om de botten vast te houden, een gipsverband en weken of maanden om het bot te laten genezen, gevolgd door fysiotherapie. Ons lichaam is relatief licht in vergelijking met dat van een paard en onze beenbotten zijn groter in verhouding tot dat van een paard.
We weten ook dat we van het gewonde been af moeten blijven, zodat de breuk goed geneest zonder het genezende bot te belasten of te beschadigen. De meeste mensen, hoe gecompliceerd hun breuk ook is, zullen waarschijnlijk hun breuk overleven, tenzij er een soort van ongewone complicatie is.
Wanneer een paard een been breekt
In tegenstelling tot mensen hebben paarden een zwaar lichaam en lichte beenderen. Dit is de manier waarop we veel rassen hebben ontwikkeld, vooral volbloeden. Als botten breken, betekent dit vaak dat ze versplinteren. En het is bijna onmogelijk om het gebroken been operatief te reconstrueren.
Terwijl mensen een aantal grote spieren en een beetje weefsel onder de knie hebben dat helpt bij het stabiliseren van een gebroken bot, samen met een gipsverband, heeft een paard geen spieren of ander weefsel behalve pezen en ligamenten onder de knie.
Het gebrek aan spier- en ander weefsel betekent, zelfs met een gipsverband, dat het gebroken bot weinig heeft om het te ondersteunen. En het is veel moeilijker om te voorkomen dat een paard zijn gebroken been gebruikt om gewicht te dragen. Paarden staan meestal, en een paard zal waarschijnlijk instinctief vluchten als het schrikt, in plaats van te redeneren dat het gewicht van zijn gebroken been moet houden. Hierdoor is de kans op hernieuwde blessure groot.
De benen van paarden dragen veel stress
Paarden belasten hun benen enorm, vooral bij het galopperen en springen. En er zijn veel fragiele botten onder de knie en het spronggewricht. Sommige botten bevinden zich in de hoef en als ze breken, zijn ze veel moeilijker te stabiliseren en te laten genezen.
Meer dan de helft van het gewicht van het paard rust op de voorbenen, dus met name die botten en gewrichten krijgen veel te verduren. Zelfs als de botten van een paard genezen, kunnen er andere complicaties optreden, zoals statische hoefbevangenheid, waardoor het moeilijk wordt voor het paard om volledig te herstellen zonder aanhoudende ernstige pijn.
Breuken die wel en niet kunnen worden gerepareerd
Hoe minder gecompliceerd de breuk, hoe groter de kans dat het paard zal herstellen. Greenstick- en stressfracturen zijn onvolledige fracturen en deze kunnen met succes worden behandeld. Eenvoudige fracturen, waarbij er één duidelijke breuk is, hebben meer kans om succesvol te genezen dan verbrijzelde botten.
Samengestelde fracturen, waarbij een gebroken bot door de huid dringt, zullen minder snel herstellen en leiden in veel gevallen tot euthanasie. Breuken waarbij de gewrichten betrokken zijn, zoals de koten, zijn vaak onherstelbaar. Breuken die zich boven de knie voordoen, zijn ook moeilijk te herstellen.
Tekenen van een paard met een gebroken been
Een paard dat een been heeft gebroken, zal duidelijk in nood zijn. Het zal geen gewicht op het been willen dragen en er zal zwelling zijn. Het been kan scheef hangen, of er lijkt een bot door de huid te komen.
Laat zo snel mogelijk een dierenarts het paard onderzoeken. Verdere beweging kan betekenen dat het paard zichzelf extra kan verwonden, dus het moet zo stil mogelijk worden gehouden. Als de dierenarts vaststelt dat de breuk gerepareerd kan worden, kan het paard naar een veterinair ziekenhuis worden vervoerd.
